DC&PT - Thời
Sự 2019
Cơ
Đồ Của Dân Tộc
Quách Hạo Nhiên
1. Định mệnh và kiếp nạn?
Tết cổ truyền
của dân tộc đang đến gần, cũng không biết
nói sao (cũng có thể là định mệnh và kiếp nạn
của dân tộc này?) v́ những ngày cận Tết cũng
trùng với dịp kỷ niệm ngày thành lập Đảng.
Năm nay “Đảng ta” đă bước qua “tuổi” 89
(03/02/1930 – 03/02/2019), lẽ thường, nếu là con người
ở độ tuổi này sẽ rơi vào t́nh trạng lú
lẫn, không kiểm soát được suy nghĩ và hành vi
của bản thân, nhớ trước quên sau, không nói có, có
nói không... Đây là quy luật của tạo hóa, không căi
được.
Thật ḷng th́ tôi
cũng không thấy phiền toái ǵ lắm (như một
vài người có những phản ứng khá cực
đoan) về cái khẩu hiệu “Mừng Đảng, mừng Xuân” được giăng
mắc khắp nơi mỗi độ xuân về. Trịnh
Công Sơn nói “cuộc đời đó có bao lâu mà hững hờ”,
thôi th́, ai vui được cứ vui, ai sướng được
cứ sướng. Với tôi, đơn giản chỉ
coi đây như là sự không may (v́ Xuân và Đảng ở
xứ sở này như đă nói ở trên, không hiểu sao
định mệnh đă bắt “về” cùng một lúc) hay
có khi là tṛ đùa của số phận. Nói không may là v́ Xuân
về Tết đến lẽ ra, phải được
yên tĩnh và tự do thụ hưởng trọn vẹn niềm
vui khi đất trời th́ phải/bị nghe những lời
dối gian (trong suốt một năm chưa bao giờ ngơi
nghỉ). Giống như năm nay, nếu là người
có lương tri, có tấm ḷng với quốc dân đồng
bào và nếu c̣n minh mẫn, tỉnh táo, không lú lẫn th́ tôi
tin nhiều người sẽ không tùy tiện cho phép ḿnh mở
miệng nhai đi nhai lại cái điệp khúc: “đất nước có bao giờ
được như thế này không!?”; “giáo dục nước
nhà chưa bao giờ được như bây giờ”; hay “cơ đồ dân tộc chưa
bao giờ được như hôm nay?”...
Hăy nh́n mà xem, biển
đảo cha ông rơi vào tay của người “bạn
vàng” chẳng biết bao giờ mới lấy lại được;
đồng bào th́ hết Tiên Lăng – Hải Pḥng lại đến
Formosa – Hà Tĩnh, Đồng Tâm – Hà Nội, Cai Lậy – Tiền
Giang, Thủ Thiêm – Sài G̣n... chẳng lúc nào được
yên vậy mà khi tổng kết chỉ thấy nói về những
thành tựu vượt bậc th́ có phải sự dối
gian đă ăn sâu vào máu rồi không? Về bản chất,
nh́n nhận vấn đề như thế th́ có khác ǵ các “thế
lực thù địch” đă “nói xấu” và “xuyên tạc”,
“chống phá”... ḿnh theo chiều ngược lại. Nghĩa
là bên này th́ ra sức thổi pḥng những “thành tựu” và
che giấu những khuyết tật, c̣n bên kia th́ thổi
pḥng các khuyết tật và lờ đi những “thành tựu”
để công kích lẫn nhau.
Không dừng lại ở
đó, cả nước sâu mọt đục khoét khắp
nơi, ḷng dân oán thán ngút trời, thế nhưng công cuộc
“nhóm ḷ đốt củi” càng ngẫm chỉ càng thấy
ngao ngán và thất vọng thêm hơn. V́ tất cả xét
đến cùng cũng chỉ là những mưu toan nhằm
triệt hạ vây cánh, “quân mày quân tao” để củng cố
quyền lực và sự độc đoán của kẻ
“thắng làm vua”. Hoặc không th́ là t́m một vài “con chốt
thí” để che mắt nhân dân. Kêu gào chống tham nhũng,
chống suy thoái mà bật đèn xanh để cho các ông quan
ṭa chà đạp lên hệ thống luật pháp, lợi dụng
sự lơ là không chú ư của người dân dịp xuân về
để “xử chạy Tết” những kẻ sâu mọt
nhưng có “nhiều đóng góp cho ngành công an”. Hóa ra, nhà nước
pháp quyền xă hội chủ nghĩa chỉ có tác dụng với
những người dân thường, ít học c̣n gần
như hoàn toàn bất lực trước bọn quan tham –
những kẻ có chức có quyền mà nhà thơ Nguyễn
Duy gọi là “điếm cấp cao” (Điếm cấp thấp
bán trôn nuôi miệng/ Điếm cấp cao bán miệng nuôi
trôn)...
“Việc nhân nghĩa cốt ở
yên dân/Quân điếu phạt trước lo trừ bạo”,
những kẻ lănh đạo nhân dân, lănh đạo đất
nước mà để cho ḷng dân không yên hay thù hận, oán
thán ngút trời (v́ không “trừ bạo”) th́ theo cụ Nguyễn
Trăi đó là những kẻ vô đạo, thiếu ḷng nhân
và sự nghĩa t́nh. Cơ đồ, vận mệnh tương
lai của dân tộc, của đất nước v́ thế,
đứng trước nguy cơ ngày một xấu đi
hơn bao giờ hết. Nếu không lú lẫn th́ cũng
không nên hoang tưởng cho ḿnh là sáng suốt hay đỉnh
cao trí tuệ.
2. Tai nạn giao thông và sự thất
bại của nền quản trị quốc gia
Những
ngày cuối năm 2018, trong phiên họp thường kỳ
của Chính phủ (ngày 27/12), ông Nguyễn Xuân Phúc - người
đứng đầu Chính phủ đă rất vui mừng
thông báo về tốc độ tăng trưởng
kinh tế đạt mức kỷ lục trong nhiều
năm qua. Thông tin nay
được hầu hết các phương tiện truyền
thông đưa tin và sau đó cũng được một
số người b́nh chọn là một trong những
điểm nhấn về t́nh h́nh kinh tế xă hội của
đất nước trong năm 2018. Rơ ràng, nếu chỉ
nh́n ở khía cạnh bài toán kinh tế đơn thuần
th́ không thể không ghi nhận nỗ lực và cố gắng
của cả ê kip trong Chính phủ của ông Nguyễn Xuân
Phúc. Thế nhưng, xét trong cái nh́n về mối quan hệ
giữa sự phát triển kinh tế và xây dựng nền
văn hóa đặc biệt là thảm trạng tai nạn
giao thông hiện nay th́ có nhiều vấn đề cần
nhận thức và suy nghĩ lại. Nói khác đi, trong cuộc
sống chúng ta cần nỗ lực và siêng năng lao động
để kiếm tiền nhưng kiếm tiền xong rồi
mà không được hoặc không kịp thụ hưởng
th́ mọi nỗ lực cố gắng cũng là vô
nghĩa. Trong cái nh́n này, những người thuộc “Chính phủ kiến tạo và phục
vụ” rơ ràng vẫn đang nợ người dân Việt
Nam một lời xin lỗi v́ thảm trạng tai nạn
giao thông trong những năm qua vẫn không hề thuyên giảm
cả là về số vụ lẫn tính chất và mức
độ nghiêm trọng của nó.
Dĩ nhiên, tai nạn
giao thông là điều không ai mong muốn. Nhưng trong thời
b́nh mà số người chết v́ tai nạn giao thông trong
một năm lên đến vài ngàn người (hơn cả
thời chiến) th́ dù muốn dù không phải thừa nhận
đó là sự thất bại trong quản trị và điều
hành quốc gia. Thế nên, ở góc nh́n văn hóa, nếu
nói sinh mạng con người là quư nhất và cứu người
như cứu hóa th́ những người trong “Chính phủ kiến tạo và phục
vụ” thay v́ sung sướng và tự hào về sự “tăng
trưởng vượt bật” hay “đạt mức kỷ
lục chưa từng có” của nền kinh tế hăy biết
xấu hổ v́ đă để trung b́nh mỗi ngày có gần
30 người dân thiệt mạng v́ tai nạn giao thông.
Nói cho cùng, có hai nguyên
nhân lớn và cơ bản nhất liên quan đến vấn
đề tai nạn giao thông ở Việt Nam hiện nay
đó là: cơ sở hạ tầng giao thông c̣n nhiều hạn
chế và ư thức, văn hóa của người dân khi tham
gia giao thông. Trong hai nguyên nhân lớn này th́ vấn đề
cơ sở hạ tầng giao thông nếu muốn cải
thiện khắc phục nhất định cần có lộ
tŕnh và nhiều yếu tố phức tạp khác như tầm
nh́n về quy hoạch đô thị hay tiềm lực, sức
sống của nền kinh tế đất nước... Dẫu
vậy đây không phải là nguyên nhân trực tiếp gây ra
các vụ tai nạn thảm khốc và làm chết nhiều
người như nguyên nhân thứ hai. Bởi lẽ, tuy vấn
đề hạ tầng, đường sá c̣n nhiều hạn
chế nhưng nếu ư thức và văn hóa giao thông của
người Việt tốt hơn th́ tin chắc rằng sẽ
không có nhiều vụ tai nạn giao thông thảm khốc và
khủng khiếp như vừa rồi.
Có nhiều yếu tố
liên quan đến ư thức và văn hóa giao thông của người
Việt hiện nay, tuy vậy có hai vấn đề cụ
thể và quan trọng nhất đó là: ư thức chấp hành luật
pháp về giao thông và sự yêu thương, tôn
trọng, nhường nhịn lẫn
nhau của người Việt khi tham gia giao thông. Ở giác
độ văn hóa, đây là hai vấn đề người
Việt kém nhất. Từ thực tế các vụ tai nạn
giao thông cho thấy, có những tài xế chỉ v́ một
tích tắc giành đường, vượt ẩu, hoặc
sử dụng má tuy và uống rượu bia nhưng vẫn
ngồi sau tay lái để rồi sau đó tông xe vào người
khác... gây ra những cái chết rất thương tâm. Đây
là ǵ nếu không phải là sự coi thường luật pháp
và thiếu tôn trọng, không biết quan tâm, chia sẻ với
những người xung quanh ḿnh? Nh́n rộng
ra, đây phải chăng cũng là biểu hiện của
sự suy đồi và xuống cấp về đạo
đức, văn hóa trong xă hội hiện nay – vấn
đề mà đă rất nhiều lần các chuyên gia
văn hóa, giáo dục đă lên tiếng cảnh báo. Một
xă hội mà con người không có tinh thần thượng
tôn pháp luật cũng như không biết yêu thương,
nhường nhịn và tôn trọng lẫn nhau th́ sự hỗn
loạn, bấn loạn xảy ra âu cũng là một lẽ
tất yếu.
Như vậy,
từ thảm trạng tai nạn giao thông có thể thấy,
một “Chính phủ kiến tạo và phục vụ” mà chỉ
lo, chỉ quan tâm đến việc kiếm tiền mà bỏ
qua hay gạt sang một bên vấn đề văn hóa
(trong đó quan trọng nhất là giáo dục) th́ cơ
đồ dân tộc nh́n về tương lai có thể lạc
quan và tin tưởng được không?
3. Thay lời tết
Xuân về, Tết đến lẽ ra không nên nói những lời không hay, không may. Tuy vậy, cũng không nên v́ những mong ước tốt lành gửi đến nhau mà chỉ toàn thốt ra những lời giả trá, dối gian. Một cá nhân tử tế th́ không nên “tốt khoe xấu che”. Một lănh đạo tử tế th́ không nên mỵ dân bằng những lời chảy chuốt, giao điều, sáo rỗng... Một dân tộc tử tế th́ không nên ảo tưởng về tầm vóc, trí tuệ của dân tộc ḿnh. Tất cả phải chân thành và dũng cảm nh́n thẳng vào các khuyết tật của ḿnh để từng bước khắc phục, thay đổi và phấn đấu. Đây là mới thật sự là, con đường, là điều kiện và cơ sở vững chắc để cái cơ đồ và tiền đồ của dân tộc, của đất nước thêm nhiều khởi sắc, hi vọng và lạc quan hơn.
Cần Thơ, 02/02/ 2019 (28 Tết)
Q.H.N
Trích: Viet-studies 02.02.19
Mục
Thời sự Tạp chí Dân chủ & Phát triển
điện tử:
hay
www.dcvapt.net
Email: dcvapt@gmail.com
Hiệp Hội Dân Chủ và
Phát Triển Việt