DC&PT - Thời Sự 2019
Ảo
tưởng tuyến đường sắt cao tốc
xuyên Việt
Trân Văn
Một phần
đồ họa dự án cao tốc Bắc-Nam. (Ảnh
chụp màn h́nh Người Lao Động)
Mở
đường lại trở thành đề tài khuấy
động dư luận ở Việt
Tuần này, dư luận
lại dậy lên thành băo khi Bộ Kế hoạch – Đầu
tư (KHĐT) đệ tŕnh cho Thủ tướng Việt
Nam Dự án xây dựng tuyến đường sắt cao
tốc xuyên Việt với chi phí là 26 tỉ Mỹ kim. Liên quan đến dự tính xây dựng
tuyến đường sắt cao tốc xuyên Việt,
trước đó, Bộ Giao thông – Vận tải từng
đề nghị chi 58,7 tỉ Mỹ
kim. Chênh lệch trong tính toán về vốn đầu tư
giữa hai bộ cho dự tính vừa kể khoảng … 32
tỉ Mỹ kim.
Khác biệt lên tới 32 tỉ Mỹ kim nằm
ở chỗ: Bộ GTVT muốn xây dựng tuyến
đường sắt cao tốc mà tàu có thể di chuyển
với tốc độ 350 km/h. C̣n Bộ KHĐT th́ cho rằng,
Việt Nam chỉ cần một tuyến đường
sắt cao tốc mà tốc độ của tàu đạt
đến mức 200 km/h để giảm chi phí đầu
tư, các doanh nghiệp Việt Nam có thể tham gia dự
án, không để các tập đoàn ngoại quốc thâu tóm
những hợp đồng có giá trị lớn, lũng
đoạn,…
***
Ư tưởng xây dựng tuyến
đường sắt cao tốc xuyên Việt không mới. Ư tưởng này đă từng
được chính phủ Việt
Giờ, khi đa số đại biểu
Quốc hội khóa 12 (2007-2011) đă về vườn, Bộ
GTVT lại đem dự án cũ ra đệ
tŕnh chính phủ. So với dự án bị phủ quyết
cách nay chín năm, sự khác biệt chỉ nằm ở
chi phí đầu tư: Nhiều hơn chừng ba tỉ Mỹ
kim (từ 56 tỉ Mỹ kim hồi 2010, thành 58,71 tỉ Mỹ
kim vào lúc này và sẽ c̣n tăng thêm sau khi chính phủ… xem xét
rồi giới thiệu với Quốc hội).
Giống như cách nay chín
năm, gần như chẳng có ai đồng t́nh với…
khát vọng xây dựng tuyến đường sắt cao
tốc xuyên Việt của Bộ GTVT. Qua báo điện tử VietNamNet, ông Nguyễn
Ngọc Chu – một Tiến sĩ Toán, gọi khát vọng
này là “ảo tưởng” kèm theo hàng loạt phân tích nhằm
chứng minh, số phận đường sắt Bắc
– Nam nói riêng cùng với số phận đất nước
nói chung, chạy ḷng ṿng quanh tư vấn nếu người
quyết định ấu trĩ, thiếu viễn kiến
(1).
Khác với ông Chu (phản bác dự án xây dựng
tuyến đường sắt cao tốc xuyên Việt của
Bộ GTVT nhưng tán thành ư tưởng xây dựng tuyến
đường sắt cao tốc xuyên Việt do Bộ
KHĐT soạn thảo), cũng trên báo điện tử
VietNamNet, ông Trần Văn Tường – một Kỹ
sư cầu đường, đưa ra hàng loạt số
liệu để minh họa cho nhận định: Việt
Nam chưa nên làm đường sắt cao tốc v́: Tiền
ở đâu? Có nên xem đường sắt
cao tốc là ưu tiên hàng đầu trong bối cảnh
như hiện nay (2).
Đó là những phản hồi
về ư tưởng xây dựng tuyến đường sắt
cao tốc xuyên Việt thông qua hệ thống truyền
thông chính thức. C̣n mạng xă hội? Giống
như nhiều vấn đề thuộc dạng đại
sự quốc gia, công chúng rạch ṛi hơn. Minh Hữu
Quang gọi những cuộc tranh luận về chi phí đầu
tư cho tuyến đường sắt cao tốc xuyên Việt
nên ở mức 26 tỉ Mỹ kim hay
57.8 tỉ Mỹ kim là… ruồi bu!
Theo Minh, khi khả năng của các cơ
quan cấp bộ vẫn nằm ở mức, chưa thể
đả thông cho nhau về “thu phí”, “thu giá” hay… “thu tiền” th́ làm sao có thể điều
hành dự án trị giá từ 10% đến 20% GDP?
Tương tự, khi tầm của chính phủ chưa
đủ để giải quyết thỏa đáng các vấn
đề liên quan đến trạm thu phí BOT, loay hoay với
chuyện thiếu nhà thầu Nhật – thi công metro ở
TP.HCM 100 triệu Mỹ kim,… làm sao tin chính phủ sẽ t́m
ra vài chục tỉ Mỹ kim trong vài năm? Ở khía cạnh…
đảng lănh đạo, trong bối cảnh… bí nhân sự,
thiếu cá nhân đủ tiêu chuẩn theo cơ cấu, quy
định để bầu bán lănh đạo tối cao tại
đại hội 13, tại địa phương phải
đem “vua Triệu ra khỏi nước Mèo” rồi
đưa ông Khánh từng bị kiểm điểm ở
Hà Tĩnh về thay tại Hà Giang cho thấy đảng… hết
người! Làm sao thực thi dự án mấy chục tỉ
Mỹ kim (3)?
Phản hồi từ thân hữu
của Minh Hữu Quang về ư tưởng xây dựng
đường sắt cao tốc xuyên Việt chủ yếu
cũng xoay quanh nhân sự – yếu tố quyết định
thành bại trong mọi chuyện. Hùng Vũ Khánh than nản khi
chỉ cần ra quán nước đầu làng là có thể
gặp vô số người mà phát biểu ngang với “tầm”
của lănh đạo đảng, chính phủ. “Tầm” như vậy th́ làm chuyện lớn, hậu
quả sẽ lớn tương tự. Nguyen Huynh
Chinh không… tán thành bởi tại Việt Nam, khi đă có “bằng
nư nuận chính trị cao cấp”, việc ǵ mà không làm
được, thành ra mới có… “pê tê pốc”.
Giống như nhiều cuộc thảo luận giữa
các nhóm thân hữu trên facebook, thân hữu của Minh xem tuyến
metro Cát Linh – Hà Đông như một dẫn chứng về
tính khả thi của dự án đường
sắt cao tốc xuyên Việt. Sau khi so sánh, Phạm Đ́nh
Long hoang mang: Nên gọi bọn này là ǵ hả các bác?
Cũng tham gia luận bàn về ư tưởng
xây dựng đường sắt cao tốc xuyên Việt,
Lê Nguyễn Hương Trà dẫn hàng loạt số liệu
cho thấy, nợ nần quốc gia tăng không ngừng
và chắc chắn sẽ c̣n tăng nữa bởi hàng loạt
đại dự án mà vốn đầu tư tính bằng
tỉ Mỹ kim (hệ thống metro ở Hà Nội và
TP.HCM – 40 tỉ Mỹ kim, phi trường Long Thành – 16 tỉ
Mỹ kim, đường bộ cao tốc xuyên Việt –
15 tỉ Mỹ kim,…). Cứ thế,
tương lai ra sao? Dan Nguyen – một thân hữu của
Trà – khuyên, nên hỏi ư kiến… Cô Yến, Chùa Ba Vàng. Cô Yến
có thể kết nối với “người âm” và chỉ
“người âm” mới dự đoán được
tương lai xa (4)!
Khanh Hung – một thân hữu khác của Trà
– lưu ư, California một tiểu bang của Mỹ có nền
kinh tế lớn hơn Việt Nam gấp mười lần,
mà suốt mười năm qua, vẫn chưa thể quyết
định có làm đường sắt cao tốc nối
Los Angeles với San Francisco hay không, dù chi phí chỉ 20 tỉ
Mỹ Kim (1/3 chi phí xây dựng tuyến đường sắt
cao tốc xuyên Việt). Khanh Hung thắc mắc: Việt
Trong số thân hữu của Trà cũng có
người như La Dolce Vita nh́n dự án
đường sắt cao tốc xuyên Việt khác với
đa số: Không làm th́ bao giờ làm? Nếu cách nay hơn
trăm năm, Pháp cũng tính như các ông, các bà bây giờ
th́ các ông, các bà đi xe ngựa từ Bắc
vào
***
Đinh Đ́nh Điệp – một thân hữu
của Minh Hữu Quang – cho rằng, phải có “thằng giật
dây” th́ mới có nhiều chuyện ruồi bu như dự
án đường sắt cao tốc xuyên Việt. Sẽ rất đáng ngại khi uy lực của
“thằng giật dây” hơn cả “hoàng thượng”.
Hau Van th́ thắc mắc: Sao không gắn trách nhiệm về
dự án đầu tư vào người
đứng đầu các bộ, ngành. Nếu
không hiệu quả, đội vốn th́ cách chức, thậm
chí tống vào tù. Làm như thế th́ liệu có ông nào
dám hô hào đầu tư tràn lan không…
Nh́n một cách tổng quát, dự án xây dựng
tuyến đường sắt cao tốc xuyên Việt
đặt ra hàng loạt vấn đề giống như
những dự án mở đường khác vẫn
được giới thiệu là nhằm phát triển hạ
tầng, tạo tiền đề phát triễn kinh tế –
xă hội. Những vấn đề mà cả dư luận
lẫn công luận đă cũng như đang nêu ra cho thấy,
dường như lối đầu tiên cần đầu
tư là khai thông dẫn tới năo để mở ra nhận
thức về sự tự trọng, ư thức cũng
như phương thức nâng cao trách nhiệm trước
khi bàn luận về Mỹ kim.
Chú thích
(1) https://vietnamnet.vn/vn/tuanvietnam/ao-tuong-xay-duong-sat-cao-toc-bac-nam-549178.html
(2) https://vietnamnet.vn/vn/tuanvietnam/dachieu/viet-nam-chua-nen-lam-duong-sat-toc-do-cao-539506.html
(3) https://www.facebook.com/photo.php?fbid=478905756003105
(4) https://www.facebook.com/lenguyenhuongtra.de/posts/10211873308582823
Trích: VOA 13.07.19
Mục
Thời sự Tạp chí Dân chủ & Phát triển điện
tử:
hay
www.dcvapt.net
Email: dcvapt@gmail.com
Hiệp Hội Dân Chủ và
Phát Triển Việt