DC&PT - Thời Sự 2019
Băi Tư chính: ví
dụ rơ ràng
về chiến
lược hành động của Bắc Kinh ở Biển
Đông
Khánh Anh dịch
Căng thẳng đang bùng phát một lần
nữa ở Biển Đông. Trong nhiều tuần, các tàu hải
cảnh của Trung Quốc và Việt Nam đă đối
đầu nhau ở Băi Tư Chính, một rạn san hô
đang tranh chấp ở quần đảo Trường
Sa ngoài khơi Việt Nam.
(VNTB)Tàu khảo
sát của Trung Quốc Haiyang Dizhi 8 (HD8) đă xâm nhập
vùng biển gần Băi Tư Chính thuộc chủ quyền của
Việt Nam vào ngày 3 tháng 7 để khảo sát địa
chấn. Hộ tống tàu khảo sát là tàu hải cảnh
nặng 12.000 tấn có máy bay trực thăng và một tàu hải
cảnh nhỏ hơn với trọng tải 2.200 tấn.
Động
thái này đă thúc đẩy chính phủ Việt Nam
đưa bốn tàu hải cảnh có vũ trang đến
hiện trường và đưa hai quốc gia đến
bờ vực đối đầu. Vụ việc cũng
gây ra một làn sóng chống Trung Quốc tại Việt Nam
và trong khu vực, với việc Mỹ chỉ trích “hành vi
ăn hiếp” trong khu vực của Bắc Kinh. Hoa Kỳ
cáo buộc Trung Quốc “đă lặp đi lặp lại
các hành động khiêu khích nhằm vào các dự án khai thác dầu
khí ngoài khơi của các quốc gia” khác bằng cách “đe
dọa an ninh năng lượng khu vực” và phá hoại
“thị trường năng lượng Ấn Độ-Thái
B́nh Dương tự do và cởi mở ”.
Trung Quốc muốn tiếp cận với dầu khí ở
Băi Tư Chính
Lưu vực
Băi Tư Chính nằm trong rạn san hô cực tây của
Trường Sa và có trữ lượng dầu khí phong phú.
Chính phủ Việt Nam hiện có hàng chục giàn khoan dầu
trong khu vực.
Theo Công ước
Liên Hợp Quốc về Luật Biển (UNCLOS), rạn
san hô này nằm trong ṿng 200 hải lư thuộc vùng đặc
quyền kinh tế Việt Nam (EEZ). Tuy nhiên, Bắc Kinh không
thừa nhận điều này, cho rằng rạn san hô này
nằm trong đường chín đoạn của Bắc
Kinh, phân định yêu sách lănh thổ của Trung Quốc về
quyền hàng hải ở Biển Đông. Đường
chính đoạn chạy dài tới 2.000km từ lục
địa Trung Quốc đến trong phạm vi cách
Philippines, Malaysia và Việt Nam vài trăm km.
Vào năm
2016, Ṭa án Trọng tài Thường trực tại The Hague
đă bác bỏ yêu sách của Bắc Kinh đối với
các vùng lănh thổ trong đường chín đoạn, một
quyết định gây ấm ức cho chính phủ Trung Quốc.
Bắc Kinh kêu gọi các thành viên của Hiệp hội các
quốc gia Đông Nam Á (ASEAN) bỏ qua phán quyết và tiếp
tục đàm phán về Bộ quy tắc ứng xử Biển
Đông (COC).
Trung Quốc đang sử dụng
các phương tiện ngoại giao và quân sự để
đạt được ư nguyện
Bắc Kinh
đă đề xuất rằng các dự án phát triển ở
Biển Đông phải được giới hạn
đối với các quốc gia có tranh chấp , mà không có sự
tham gia của các cường quốc ngoài khu vực. Nói
cách khác, Bắc Kinh muốn Việt Nam, Malaysia, Philippines và
các quốc gia yêu sách khác hạn chế liên doanh với các
công ty dầu khí quốc gia khác.
Đồng
thời, chính phủ Trung Quốc tiếp tục tăng
cường sự hiện diện quân sự trong khu vực.
Trung Quốc đă đưa lực lượng hải cảnh
vào quân đội vào năm 2018 và đă củng cố
năng lực đội ngũ này. Họ cũng xây dựng
và khai hoang bảy ḥn đảo ở Trường Sa và cho
một đội quân hùng hậu trú đóng.
Bắc Kinh
thao túng các cơ chế giải quyết tranh chấp quốc
tế để thúc đẩy lợi ích chiến lược
riêng
Theo thông lệ
quốc tế, khi hai quốc gia có vùng đặc quyền
kinh tế trùng nhau, th́ các quốc gia liên quan có thể tiến
hành phát triển hàng hải chung cho đến khi các tranh chấp
được giải quyết.
Tuy nhiên, trong
trường hợp của Băi Tư Chính, thuộc khu vực
EEZ của Việt Nam, đề xuất của Trung Quốc
về phát triển chung hàng hải là có ư đồ nhằm
thao túng các luật lệ quốc tế để biến
các vùng biển không bị tranh chấp thành tranh chấp. Do
Hà Nội thường dựa vào các biện pháp ôn ḥa trên
cơ sở luật pháp quốc tế để bảo vệ
quyền chủ quyền của ḿnh, Trung Quốc hy vọng
sẽ buộc Việt Nam chấp nhận phát triển chung
trên biển.
Bằng cách
tạo ra các tranh chấp mới ở Biển Đông, Trung
Quốc chỉ muốn các công ty nước ngoài không đầu
tư vào khu vực này. Hy vọng rằng những thiệt
hại kinh tế đối với Việt Nam và các nước
ASEAN khác sẽ thúc đẩy họ chấp nhận các
đề xuất phát triển chung.
Gia tăng quân sự hóa đang đẩy khu vực
đến gần bờ vực xung đột
Việc thử
nghiệm tên lửa đạn đạo chống hạm
gần đây của Trung Quốc ở Biển Đông
đánh dấu sự leo thang rơ ràng về quân sự hóa trong
khu vực. Cuộc tập trận cùng với các cuộc thử
nghiệm tiếp theo về tên lửa chống hạm trên
đất liền là một màn tŕnh diễn có chủ ư về
sức mạnh hải quân của Trung Quốc nhằm
đưa ra thông điệp cảnh báo tới Hoa Kỳ và
các đối tác khu vực.
Trung Quốc
đang sử dụng “chiến lược bắp cải”,
để mở rộng ranh giới trên biển, theo đó
một khu vực tranh chấp được bao quanh bởi
nhiều lớp an ninh để ngăn tiếp cận quốc
gia đối thủ. Cuối cùng, lănh thổ bị bao vây
bị kẻ xâm lược xâm chiếm hoàn toàn.
Cũng trong
một phần chiến lược, Trung Quốc
đưa dân quân đánh cá để quấy rối ngư
dân các quốc gia khác. Các tàu đánh cá này được
chính phủ trợ cấp, được đào tạo thu
thập thông tin về các tàu nước ngoài và đă tham gia
giải cứu các tàu đánh cá bất hợp pháp của
Trung Quốc bị các chính phủ khác bắt giữ.
Việc cho
tàu HD8 gần đây xâm phạm Băi Tư Chính là việc thành
lập một lớp khác trong “bắp cải bảo mật
Trung Quốc”. Nhưng việc này đang đẩy khu vực
tới gần xung đột hơn.
Vào ngày 7 tháng
8, Hải quân Hoa Kỳ đă cho tàu USS Ronald Reagan đến
Biển Đông. Trong một tuyên bố, Washington cho biết
phương châm của hàng không mẫu hạm là “ḥa b́nh
thông qua sức mạnh”, và yêu cầu các quốc gia có yêu
sách “tuân theo luật pháp quốc tế”. Việc hàng không mẫu
hạm USS Ronald Reagan tới khu vực này có thể là mối
đe dọa để Trung Quốc cần rút HD8 khỏi
Băi Tư Chính. Quần đảo Trường Sa cách Trung Quốc
đại lục một quăng đường dài và có thể
dễ dàng thấy chuỗi cung ứng của họ bị
phá vỡ trong trường hợp xảy ra xung đột.
Sự xuất hiện của hàng không mẫu hạm cũng
báo hiệu rằng Hoa Kỳ đang cố gắng trấn
an các đối tác trong khu vực và đối đầu
sự thống trị của hải quân Trung Quốc.
Tất cả
đều chú ư đến bước đi tiếp theo của
Trung Quốc. Khi cuộc cạnh tranh giữa Mỹ và Trung
Quốc diễn ra trên sân khấu kinh tế quốc tế,
Biển Đông có thể là nhà hát tiếp theo để hai
cường quốc tŕnh diễn vũ lực.
K.A.
Nguồn bản gốc: Vanguard
Bank is a clear example of Beijing’s South China Sea strategies in action
Tr
ích: VNTB 17.08.19
Mục
Thời sự Tạp chí Dân chủ & Phát triển
điện tử:
hay
www.dcvapt.net
Email: dcvapt@gmail.com
Hiệp Hội Dân Chủ và
Phát Triển Việt