DC&PT -
Thời Sự 2019
Diễm Thi, RFA
Bên trong sân bay
Nội Bài, Hà Nội.
Chuyện các nhà bất đồng chính
kiến, những người hoạt động trong các
tổ chức xă hội dân sự hay thân nhân những tù nhân
lương tâm đi nước ngoài về bị câu
lưu ở sân bay, bị thu giữ
điện thoại hay hộ chiếu là chuyện không có
ǵ lạ ở Việt
Hôm 25/1/2019, ba ngày sau
phiên Kiểm Điểm Nhân Quyền Định Kỳ
Phổ Quát 2019 của Hội Đồng Nhân Quyền Liên
Hiệp Quốc diễn ra tại Genève, một phái đoàn
người Việt Nam đă gặp gỡ Bộ Ngoại
Giao Cộng Ḥa Liên Bang Đức tại Berlin để
tiếp tục vận động cho nhân quyền, trong đó
có bà Nguyễn Thị Kim Thanh, vợ tù nhân chính trị
Trương Minh Đức - một thành viên của Hội
Anh Em Dân Chủ, bị kết án 13 năm tù và 5 năm
quản chế.
Khi trở về
Việt Nam sáng 21/2/2019, bà Nguyễn Thị Kim Thanh đă
bị công an xuất nhập cảnh sân bay Tân Sơn
Nhất câu lưu gần 5 giờ đồng hồ và
tịch thu hộ chiếu. Bà kể:
Họ giữ hộ chiếu
của tôi, tôi nói là nếu không trả hộ chiếu th́
tôi không về. Họ đe dọa tôi là
bây giờ họ nói đàng hoàng, giữ hộ chiếu
để xác minh rồi trả lại, bên pḥng xuất
nhập cảnh họ cấp visa cho chị
được th́ họ có quyền lấy lại. -
Bà Kim Thanh
“Người ta
giữ tôi lại mời tôi vô pḥng làm việc hỏi tôi qua
Đức làm ǵ, họ hỏi tôi rất nhiều thứ,
tên tuổi gia đ́nh tôi như điều tra gia đ́nh tôi
vậy.
Hỏi tôi qua
gặp những ai, tôi bảo rằng tôi lớn tuổi tôi
không nhớ ai tên ǵ. Họ tóm tắt câu chuyện rồi
kêu kư vào, tôi không kư, tôi bảo rằng khi tôi đi qua
Đức th́ chính phủ Đức có giấy mời,
rồi chính phủ Việt Nam đă cho tôi đi th́ tôi
đi hợp pháp, tôi có vi phạm ǵ mà bắt tôi phải kư?
Dù có
giữ tôi đến bao lâu tôi cũng không kư v́ tôi không làm ǵ
sai luật pháp hết.
Họ giữ
hộ chiếu của tôi, tôi nói là nếu không trả
hộ chiếu th́ tôi không về. Họ đe dọa tôi là
bây giờ họ nói đàng hoàng, giữ hộ chiếu
để xác minh rồi trả lại, bên pḥng xuất
nhập cảnh họ cấp visa cho chị
được th́ họ có quyền lấy lại.”
Bà cho biết bên an ninh
hạch hỏi bà rằng tại sao biết Việt Tân là
đảng khủng bố mà c̣n gặp, bà trả lời
bà không biết ai là Việt Tân bên đó, bà chỉ biết
rằng chồng bà bị kết án oan sai nên bà vô Bộ
Ngoại Giao Đức kêu oan và vận động cho
chồng bà ra tù bằng mọi cách. Bà hỏi ngược
lại an ninh rằng “Tôi mong muốn
họ giúp đỡ, kêu gọi trả tự do cho
chồng tôi th́ cái đó có ǵ sai phạm?”
Từ Đức,
Luật sư Nguyễn Văn Đài, Chủ tịch
Hội Anh Em Dân Chủ, cho chúng tôi biết thêm:
“Họ nói chị
ấy thuộc diện cấm xuất cảnh v́ lư do an
ninh quốc gia nhưng họ vẫn cho chị ấy
đi, lúc về th́ lại giữ hộ chiếu
để làm rơ lư do chị đi. Họ hỏi chị
ấy là tại sao đi thăm gia đ́nh bên Đức mà
lại sang Thụy Sĩ, ai đưa chị sang Thụy
Sĩ, sang đấy gặp những ai, quen anh Đài
như thế nào Họ đưa một loạt h́nh ảnh
của chị bên Thụy Sĩ chụp với những
người khác rồi hỏi chị có biết những
người này không…”
Nhà báo Huỳnh
Ngọc Chênh trở về sau chuyến du lịch Mỹ vào
tháng 1/2019 cũng đă bị an ninh sân
bay Nội Bài mời vào làm việc.
Thứ nhất là nó muốn hăm dọa
những người sẽ đi lại hoặc
người sắp đi ra nước ngoài để khi
ra nước ngoài th́ đừng liên hệ với tổ
chức này hay cá nhân khác, về sẽ gặp rắc rối.
- Nhà báo Huỳnh Ngọc Chênh
Chia sẻ trên facebook
cá nhân của ḿnh, ông cho biết an ninh sân bay lập ra
một biên bản trong đó có nhắc đến
Điếu Cày, Trịnh Hội & VOICE, Việt Tân, và
chuyện quỹ 50K rồi yêu cầu ông kư vô. Ông trả
lời rất dí dỏm rằng kư th́ không khó nhưng
nếu ông kư vào th́ nhục nhă cho nhà nước này lắm:
“Nhục
nhă cho các anh và nhục nhă cho nhà nước nầy chứ
không phải cho tui.
Một đất nước mà ông Phúc bạn tui vẫn ra
khoe với thế giới là rất dân chủ và tôn
trọng nhân quyền lại tự dưng bắt một
công dân đáng tôn kính như tui phải kư biên bản
tường tŕnh lại sự việc đi ăn chơi
của ḿnh sau khi đi du lịch về th́ c̣n chi thể diện
quốc gia”.
Trả lời RFA
về mục đích của việc câu lưu ở sân bay,
nhà báo Huỳnh Ngọc Chênh cho rằng:
“Có hai ư. Thứ
nhất là nó muốn hăm dọa những người
sẽ đi lại hoặc người sắp đi ra
nước ngoài để khi ra nước ngoài th́ đừng
liên hệ với tổ chức này hay cá nhân khác, về
sẽ gặp rắc rối. Thứ hai là nó cũng
muốn t́m hiểu xem ḿnh có liên hệ với ai không, qua
đó làm ǵ, có tổ chức nào liên
hệ với ḿnh không…
Những
người quen rồi th́ không sợ an ninh chứ
những người mới họ cũng sợ phiền,
họ sẽ không tiếp xúc với ai.”
Chiều ngày 4 tháng 4
năm 2016, anh Mai Văn Tám, thành viên Hội Anh Em Dân Chủ
bị cơ quan nhập cảnh sân bay Nội Bài câu lưu,
tịch thu hộ chiếu khi từ Thái Lan về Hà
Nội. Anh cùng với phái đoàn 14 người đă sang
Thái Lan để tham dự hội nghị diễn đàn
Xă Hội Dân Sự khu vực ASEAN tại Bangkok, Thái Lan hôm
31/3/2016.
Tháng 9/2015, Tiến
sĩ Nguyễn Quang A đă bị câu lưu ở sân bay
Nội Bài 15 tiếng, khi trở về sau chuyến công tác
dài ngày ở châu Âu và Mỹ. Chia sẻ trên facebook cá nhân của
ḿnh sau khi được thả, Tiến sĩ Nguyễn
Quang A cho biết chiêu bắt cóc người quen thuộc
của an ninh là bảo hộ chiếu của ông đă
hết hạn mới giữ ông lại để kiểm
tra.
“Họ muốn ḿnh
trả lời đi Mỹ gặp những ai, ở
đâu, móc nối với các tổ chức "phản
động" nào ...”
“Chỉ có họ
mới biết, nhưng có thể thấy họ mới
chính là những người bôi tro trát trấu lên mặt
nước Việt Nam XHCN, và phản động theo đúng nghĩa!”
Vào tháng 6/2014, Tiến
sĩ Nguyễn Quang A cũng một số nhà hoạt
động xă hội khác ở Việt Nam đă sang Geneva
(Thụy Sĩ) để tham gia phiên họp về Kiểm
điểm Nhân quyền Định kỳ Phổ quát (UPR)
của Việt Nam diễn ra tại Hội đồng Nhân
quyền Liên Hiệp Quốc.
Một trong những
trường hợp đầu tiên khiến công luận
quan tâm và các hăng truyền thông quốc tế như Reuters,
AFP, AP thậm chí tờ South China Morning Post đưa tin, là
trường hợp của blogger Nguyễn Lân Thắng,
một nhà hoạt động cho quyền con người
và tự do ngôn luận tại Việt Nam, đă bị an
ninh sân bay Nội Bài giữ nhiều tiếng đồng
hồ khi ông trở về từ khóa huấn luyện
về Xă hội Dân sự do tổ chức Asian Bridge tổ
chức tại Philippines vào tháng 10 năm 2013.
Ngay sau khi
được thả, blogger Nguyễn Lân Thắng
cho RFA
biết mục đích của việc câu lưu là “họ
muốn t́m hiểu những hoạt động của tôi
liên quan đến tuyên bố 258 và cái lớp học Xă
hội dân sự do tổ chức Asian Bridge tổ chức.”
Ông nói thêm rằng
thật ra th́ cơ quan an ninh Việt Nam họ nắm
rất nhiều nguồn thông tin, họ theo dơi và biết
tất cả các hoạt động của ông cũng như
nhiều người khác từ trước, nhưng
hoạt động của từng blogger có thể khác nhau
và đánh giá của cơ quan an ninh cũng khác nhau cho nên
hành xử của họ cũng khác nhau.
Chỉ sáu tháng sau,
nhà
báo Ngô Nhật Đăng và blogger Nguyễn Đ́nh Hà bị
câu lưu tại sân bay Tân Sơn Nhất, nhà báo Nguyễn
Tường Thụy bị câu lưu ở sân bay Nội
Bài, khi ba nhà hoạt động này trở về từ
Mỹ sau phiên điều trần về nền tự do
báo chí của Việt Nam, theo lời mời của các dân
biểu nghị sĩ Hoa kỳ.
Tất cả
những người từng bị câu lưu ở sân bay
đều cho chúng tôi biết là an ninh hạch sách, hỏi
đủ điều về chuyến đi, ghi chép lại
và yêu cầu kư tên, rồi thu giữ điện thoại,
hộ chiếu và hẹn một ngày khác lên làm việc
tiếp.
Trích: RFA 22.02.19
Mục
Thời sự Tạp chí Dân chủ & Phát triển
điện tử:
hay
www.dcvapt.net
Email: dcvapt@gmail.com
Hiệp Hội Dân Chủ và
Phát Triển Việt