DC&PT -
Thời Sự 2019
V̉I VĨNH ĐỂ ĐƯỢC
“NHÀ NƯỚC VẪN NUÔI ANH EM CHÚNG TA”
MÀ CŨNG SÔNG NÚI TRÊN VAI Ư
PHẠM
Đ̀NH TRỌNG
Những ngày giữa
tháng giêng kỉ hợi ṿm trời bâng khuâng, tiết trời
se se lạnh gợi cảm, tôi vào FB t́m sự đồng cảm,
sự phát hiện của những facebooker về cái đẹp
của đất trời mùa xuân nhưng đă bị hụt
hẫng khi phải gặp khá nhiều h́nh ảnh về hội
thơ giữa tháng giêng của mấy nhà thơ quốc
doanh. Có xă viên thơ hí hửng khoe cả giấy mời dự
hội thơ như vị chủ nhiệm hợp tác xă
văn chương của họ hí hửng khoe: Nhà nước
vẫn nuôi anh em chúng ta.
Nhiều xă viên thơ
đưa h́nh ảnh đứng hiên ngang vung tay, ưỡn
ngực diễn thơ trên sân khấu ḷe loẹt, chói chang sắc
màu, chật chội, xô bồ chữ viết, tối
tăm, kệch cỡm chữ ta chữ tây. Và hàng chữ bự
nhất, hợm hĩnh nhất nhưng cũng nhỏ bé,
chật chội, kệch cỡm nhất là tên chủ đề
hội thơ: SÔNG NÚI TRÊN VAI.
Sông núi luôn là khái niệm,
luôn đồng nghĩa với đất nước, với
tổ quốc, với quốc gia. Sông núi trên vai là trách nhiệm
của công dân với đất nước. Sông núi trên vai
là h́nh tượng lẫm liệt, là vóc dáng sừng sững,
là vẻ đẹp vĩnh hằng của người lính
cầm súng bảo vệ đất nước. Sông núi trên
vai đâu phải là sứ mệnh, đâu phải là h́nh
tượng tiêu biểu của nhà thơ.
2. Không chỉ có trách nhiệm với
đất nước, nhà thơ đích thực nói tiếng
nói của thân phận cá thể con người nhưng những
cá thể đó đều mang bóng dáng, mang tầm vóc của
cả loài người. Văn chương gọi dậy,
đánh thức phần Người, phần lương
tri trong mỗi con người. Văn chương là hồn
vía của con người, là tiếng nói của thân phận
con người trong xă hội ở tầm nhân loại.
Không chỉ diễn tả
công việc của cô gái tát nước đêm trăng, câu
ca dao: “Cô kia tát nước bên đàng / Sao cô múc ánh trăng
vàng đổ đi” là sự phát hiện bất ngờ về
giá trị của lao động sáng tao. Lao động sáng
tạo tát nước cấy cày làm ra hạt lúa của một
cô gái quê đă làm đẹp cả thiên nhiên, làm lung linh cả
đất trời, làm lộng lẫy cả vũ trụ.
Tiểu thuyết Tắt
Đèn của nhà văn Ngô Tất Tố không phải chỉ
kể về cuộc sống cùng cực bế tắc của
người đàn bà nông dân Việt
Tiểu thuyết Eugénie
Grandet của nhà văn Honoré de Balzac không phải chỉ là
câu chuyện của nước Pháp ở thế kỉ 19,
Eugénie Grandet là thân phận con người ở nước
Pháp, ở nước Anh, ở Trung Quốc, ở Việt
Nam, ở mọi nơi trên trái đất thời con
người bắt đầu bước vào xă hội công
nghiệp đ̣i hỏi tích lũy tư bản. Con người
khao khát kiếm tiền đến mức tham lam, keo kiệt,
nhẫn tâm, mất tính người, trở thành nô lệ của
đồng tiền. Người nghèo làm thuê phải sống
khốn cùng đă đành mà ông chủ giầu có, kiếm
được rất nhiều tiền cũng trở thành
khốn cùng về nhân cách.
Xu thế công nghiệp
hóa, đô thị hóa là xu thế tất yếu của mọi
đất nước, mọi xứ sở. Đô thị
hóa sẽ làm phai nhạt, làm mất đi hồn dân dă từ
ngàn đời của mọi miền quê: “Hôm qua em đi tỉnh
về / Hương đồng gió nội bay đi ít nhiều”.
Cảm hứng luyến tiếc, níu kéo hồn dân dă của
nhà thơ Nguyễn Bính trong bài thơ Chân Quê: “Nói ra sợ mất
ḷng em / Van em, em hăy giữ nguyên quê mùa”, cũng là cảm hứng
của mọi con người ở mọi miền quê
đang đô thị hóa.
Thơ là hồn nhân
văn, là nỗi khát khao cái đẹp của con người
nhân loại. Nhà thơ đích thực không thể bị giới
hạn bởi không gian địa lí, càng không thể bị
giới hạn bởi thời gian sự vụ.
4. Sông núi trên vai mà cả hợp tác
xă văn chương với hàng ngàn xă viên chế tạo
thơ và sản xuất văn nhưng không cất
được một lời về nỗi đau của
giống ṇi Việt Nam khi nhà nước cộng sản Việt
Nam kí hiệp định biên giới cắt hàng ngàn kilomet
đất biên cương của cha ông dâng cho giặc Tàu.
Sông núi trên vai mà cả một
tổ chức văn chương quốc doanh mỗi
năm tiêu tốn hàng chục tỉ tiền thuế của
dân cho trợ cấp sáng tác, cho giải thưởng văn
chương nhưng không có được một chữ viết
về máu của người dân Việt Nam đánh cá trên biển
của cha ông người Việt bị giặc Tàu cướp
biển giết hại. Không viết được một
chữ về đất nước đang bị giặc
Tàu thôn tính và giống ṇi đang trở thành nô lệ của
giặc Tàu xâm lược.
5. Dù “Sông Núi Trên Vai”
đă làm chật chội, hạn hẹp không gian của nhà
thơ, đă thô thiển cơ bắp hóa nhà thơ nhưng
với những “nhà thơ” của hội văn
chương không tồn tại bằng tài năng, không tồn
tại bằng tác phẩm văn chương mà chỉ tồn
tại ở cái danh hăo, tồn tại nhờ sự nuôi nấng
chăm bẵm bằng đồng tiền thuế của
dân, phải ngửa tay xin tiền nuôi nấng của quyền
lực chính trị và khi nhận được đồng
tiền tủi nhục đó th́ sung sướng reo lên: Nhà
nước vẫn nuôi anh em chúng ta! "Nhà thơ" phải
làm công cụ của chính trị, phải tự nguyện
làm đội quân canh giữ mặt trận văn hóa cho một
quyền lực chính trị nhất thời. Những “nhà
thơ” đó có đủ tư cách, có đủ dũng khí
để “sông núi trên vai”, để gánh vác trách nhiệm với
non sông đất nước không? Và nhân dân có dám tin cậy
trông chờ ở những “nhà thơ” tài năng và nhân cách
như vậy gánh vác sông núi trên vai không?
20/02/2019
Mục Thời sự Tạp chí Dân chủ
& Phát triển điện tử:
hay www.dcvapt.net
Email:
dcvapt@gmail.com
Hiệp Hội Dân Chủ và Phát Triển Việt