DC&PT - Thời Sự 2019
Nguyễn Đ́nh
Cống
Đó là
Quyết định số 1847/QĐ-TTg, ngày 27/12/2018,
của Thủ tướng chính phủ, VỀ VIỆC PHÊ
DUYỆT ĐỀ ÁN VĂN HÓA CÔNG VỤ. Nội dung QĐ
có 3 điều, tóm tắt như sau:
Điều 1- Phê duyệt Đề án
với 6 tiểu mục: 1- Mục tiêu; 2- Phạm vi
đối tượng áp dụng; 3- Quan điểm; 4- Nội
dung; 5- Các giải pháp thực hiện; 6- Tổ chức
thực hiện.
Điều 2- Hiệu lực
thi hành. Có 2 tiểu mục:
1. Hiệu lực kể từ ngày kư ban hành. 2. Các cơ quan
của Đảng Cộng sản Việt
Điều 3- Trách
nhiệm thi hành.
Tôi phát hiện thấy vài
điều có thể và nên b́nh luận. QĐ này được ban hành cùng với
các QĐ của Đảng về nêu gương của
cán bộ cấp cao, về xiết chặt kỷ luật,
về tổ chức các đợt học tập
đạo đức. Ra các QĐ như
vậy chứng tỏ sự lúng túng của lănh đạo
trước thực trạng bi đát về đạo
đức và năng lực của CB. T́nh trạng
đă quá rơ ràng. Nó là kết quả của một quá tŕnh do
kết hợp giữa 2 thứ: Nguyên nhân gốc và
điều kiện môi trường. Nguyên nhân
gốc là chủ thuyết Mác Lê với chuyên chính vô sản,
độc tài toàn trị. Điều
kiện môi trường được tạo nên từ
mặt trái của nền kinh tế và văn hóa, là một
số sai lầm hoặc thiếu sót trong chủ
trương và luật pháp.
Muốn đưa ra được các
giải pháp đúng nhằm khắc phục t́nh trạng bi
đát cần có trí tuệ và ḷng dũng cảm để
phân tích nguyên nhân gốc. Thế nhưng v́ lănh đạo
thiếu cả hai nên không thấy hoặc không dám t́m ra
để loại bỏ mà chỉ dám nh́n đến vài
điều kiện của môi trường rồi
đưa ra giải pháp không căn bản. Ra
các QĐ như trên là một dạng của việc làm h́nh
thức và rất kém hiệu quả. Phải chăng
để tự an ủi là đă làm
một việc ǵ đó và có cớ để thanh minh
rằng, đă biết và quan tâm.
Tôi thấy phần lớn các
QĐ dài ḍng là tập hợp của một đống
ngôn từ và khẩu hiệu, rườm rà, chất
lượng thấp, được viết ra một cách
dễ dăi. Riêng
QĐ 1847-QĐ/TTg chứa đựng một số
điều hơi lạ.
Thứ nhất là đối
tượng áp dụng.
Tiểu mục 2, điều 1 ghi: Cán bộ, công chức, viên chức của các cơ quan hành chính nhà
nước bao gồm: a) Các bộ, cơ quan ngang bộ,
cơ quan thuộc Chính phủ; b) Ủy ban nhân dân cấp
tỉnh, cấp huyện, cấp xă. Điều 3: Các
Bộ trưởng, Thủ trưởng cơ quan ngang
bộ, Thủ trưởng cơ quan thuộc Chính phủ,
Chủ tịch Ủy ban nhân dân các tỉnh, thành phố
trực thuộc trung ương…. chịu trách nhiệm thi
hành Quyết định này.
Các tiêu chí về văn hóa,
đạo đức cũng như luật pháp là cho
mọi người. Thế nhưng QĐ về văn hóa công vụ
này chỉ áp dụng cho từ Bộ trưởng hoặc
Chủ tịch UBND tỉnh trở xuống. Phải chăng cấp cao hơn được
đặt ra ngoài? Phải chăng
họ đă có đủ văn hóa hoặc không cần
thực hành văn hóa?
Thứ hai là quan điểm. Xem ra quan điểm
chẳng có ǵ khác so với mục tiêu. Cả
hai chỉ là để CB làm tốt chức trách.
Thế mà tiểu mục 3 (điều 1) về quan
điểm được viết thành 4 đoạn a ; b ; c ; d khá dài ḍng, h́nh như
người ta cố viết dài để phô trương
kiến thức.
Thứ ba là một số qui
định cụ thể.
Văn hóa, đạo đức bao gồm những
điều chung cho mọi người, Khi đề
cập văn hóa công vụ là đă khu biệt, đă nâng
cao trên mức của người lương thiện b́nh
thường, chỉ phải nêu những điều mà công
vụ mới cần, c̣n dân thường không có dịp
thực hành. Những điều mà mỗi công dân
lương thiện cần có th́ bắt buộc cán bộ
phải có, chỉ cần viết 1 câu để mọi
người hiểu và thực hiện đúng. Vậy không
cần nêu ra cụ thể các điều như là: ư
thức về bổn phận, có ư thức tổ chức,
kỷ luật, không gây khó khăn, không vô cảm, không ích
kỷ, không ghen ghét, không nịnh bợ, phải biết tôn
trọng, biết lắng nghe người khác, phải
cần kiệm, phải trung thực, hút thuốc lá đúng
nơi quy định v.v…Trong các quy định cụ
thể tôi dị ứng với 3 điều: Bốn xin,
đi dép có quai hậu và nịnh bợ v́ động cơ
không trong sáng.
Bốn xin là xin chào, xin
lỗi, xin cám ơn và xin phép.
Khi mở mồm nói lời xin người ta
thường đă tự đặt ḿnh vào thế yếu.
Trừ việc xin chào, có thể dùng theo
thói quen, nhưng chỉ nên hạn chế trong một
số trường hợp cần thiết. Các
thứ xin khác cần phải học để dùng cho
đúng, nhưng dùng càng ít càng tốt, đặc biệt là
xin lỗi. Nếu bạn gây ra lỗi
th́ phải biết để không những phải xin
lỗi chân thành mà c̣n phải làm nghĩa vụ liên quan.
Nhưng mỗi tuần hoặc mỗi ngày
bạn phải xin lỗi vài lần th́ bạn là loại
người ǵ vậy, sao mắc nhiều lỗi thế.
C̣n nếu thật sự không có lỗi mà
cứ xoen xoét xin lỗi th́ bạn là loại giả
dối có hạng.
Về việc đi dày dép. QĐ ghi rơ ràng là phải “đi giày
hoặc dép có quai hậu”, nghĩa là cấm đi dép không có
quai hậu. Qui định như thế này là
quá vụn vặt.
Về nịnh bợ. QĐ ghi: “không nịnh bợ lấy ḷng
v́ động cơ không trong sáng”. Đọc câu vừa
rồi có thể suy ra, có loại nịnh bợ v́
động cơ trong sáng, và loại đó không bị
cấm.
Thứ tư là tiểu mục 2 của
điều 2: Các cơ quan của Đảng Cộng
sản Việt Nam ở trung ương, cấp tỉnh,
cấp huyện, cấp xă; các cơ quan của Quốc
hội, Hội đồng nhân dân, Văn pḥng Chủ
tịch nước, Kiểm toán nhà nước, Ṭa án nhân
dân, Viện Kiểm sát nhân dân; các cơ quan của tổ
chức chính trị – xă hội ở trung ương,
cấp tỉnh, cấp huyện, cấp xă áp dụng các
nội dung của Đề án để xây dựng, ban
hành và tổ chức thực hiện các quy định
về văn hóa công vụ phù hợp với đặc thù
trong hoạt động của cơ quan, tổ chức.
Đây là lần đầu
tiên tôi đọc được văn bản mà Thủ
tướng chính phủ quy định cho các cơ quan
Đảng và Quốc hội.
Oai ghê, quyền to ghê. Không biết
điều này tự ông Thủ tướng nghĩ ra hay có
quân sư nào mách nước. Không biết ngài Tổng bí
thư và các vị trong Bộ chính trị, các vị ở
Thường vụ Quốc hội có ư kiến ǵ không, c̣n
tôi cho rằng các vị đă bị qua mặt.
Thứ năm là ba nội dung có chỗ
trùng lặp và mâu thuẩn. Đó là
điều 2- Hiệu lực thi hành, điều 3-Trách
nhiệm thi hành và tiểu mục 6 của điều
1-Tổ chức thực hiện.
Viết vài lời b́nh
luận để thấy rằng QĐ 1847 là một
văn bản chất lượng thấp và người
soạn thảo có tŕnh độ chưa xứng tầm
với công việc.
Trích: Tiếng Dân 17.01.19
Mục
Thời sự Tạp chí Dân chủ & Phát triển
điện tử:
hay
www.dcvapt.net
Email: dcvapt@gmail.com
Hiệp Hội Dân Chủ và
Phát Triển Việt