DC&PT - Thời
Sự 2019
Bản quyền hình ảnh Getty Images
Theo
nhà nghiên cứu và phân tích chính trị Việt Nam và bang giao
quốc tế Carl Thayer, tin tức về cuộc
đối đầu giữa lực lượng Cảnh
sát biển Trung Quốc và Việt Nam hiện giờ
chưa nhiều, tuy nhiên: ''rơ ràng là có điều ǵ đó
đang xảy ra giữa Việt Nam và Trung Quốc trong vùng
biển này, và Việt Nam có vẻ đă phản ứng
mạnh mẽ".
Trong
cuộc phỏng vấn với BBC Việt Ngữ hôm 18/7,
Giáo sư Carl Thayer nói rơ thêm về điều mà ông gọi
là ''phản ứng mạnh mẽ'' này.
GS
Carl Thayer: Những nhận xét này đề cập đến
cuộc đối đầu giữa 4 tàu Cảnh sát
biển Việt Nam và 2 tàu Cảnh sát biển Trung Quốc
(một tàu khổng lồ 10.000 tấn) và một tàu
khảo sát địa chấn. Mặc dù các tàu Cảnh sát
biển Việt Nam có trọng lượng nhẹ hơn
nhiều, nhưng chúng được báo cáo là đă
đứng vững.
Sau
đó, các báo cáo không chính thức chưa được xác
minh qua phương tiện truyền thông xă hội
tiếng Việt cho biết đă có một loạt
đụng độ giữa Lực lượng bảo
vệ bờ biển của hai nước, và Cảnh sát
biển Việt Nam đă được chuẩn bị
tốt hơn so với năm 2014.
BBC:
Trong
trường hợp các báo cáo về sự đối
đầu, hay đụng độ, theo một số
tường thuật, giữa Cảnh sát biển Trung
Quốc và Việt Nam được chính phủ Việt
Nam và truyền thông Việt Nam xác nhận, ông có nghĩ sẽ
có những cuộc biểu t́nh lan rộng như cuộc
biểu t́nh chống Trung Quốc nổ ra năm ngoái khi
Quốc hội xem xét dự luật Đặc khu không?
Nhiều người cho rằng có lẽ sẽ không
thể có biểu t́nh trong t́nh trạng Việt Nam đang
mạnh tay đàn áp những nhà bất đồng chính
kiến. Ông nghĩ sao về điều này?
GS
Carl Thayer: Việc đàn áp những người bất
đồng chính kiến là nhằm vào một vài cá nhân bày
tỏ quan điểm của họ trên phương
tiện truyền thông xă hội. Các cuộc biểu t́nh
rầm rộ nổ ra năm ngoái liên quan đến dự
Luật về các khu hành chính và kinh tế đặc
biệt đă lan rộng sau khi có tin đồn Trung
Quốc sẽ được cho thuê đất trong ṿng 99
năm ở những khu vực nhạy cảm với an
ninh quốc gia. Mặc dù Luật An ninh mạng mới
sẽ có hiệu lực lớn lên các cuộc biểu t́nh,
nhưng luật này không đủ để ngăn
chặn các cuộc biểu t́nh công cộng tự phát trên
khắp Việt Nam.
Tôi
vừa đọc một báo cáo của một blogger
đăng bài chi tiết về sự đối
đầu trên Biển Đông, rằng tài khoản Facebook
của người ấy đă bị gián đoạn.
Chính phủ Việt Nam, tuy nhiên, sẽ không thể chặn
những tường tŕnh về cuộc đối
đầu này, một khi nhiều chi tiết hơn
được công bố.
Bản
quyền hình ảnh STR
BBC:Theo ông, Chủ
tịch TQ Tập Cận B́nh có ngụ ư ǵ khi nói với
Chủ tịch Quốc hội VN Nguyễn Thị Kim Ngân
rằng hai nước nên ''bảo vệ ḥa b́nh và ổn
định hàng hải bằng các hành động cụ
thể"? Những hành động cụ thể mà Trung
Quốc đă thực hiện là ǵ, và hành động
cụ thể ông Tập muốn chính phủ Việt Nam làm
là ǵ?
GS
Carl Thayer: Trung Quốc luôn luôn muốn Việt Nam cùng tham gia
hợp tác với các công ty liên doanh [hoạt động
trong vùng Biển Đông] như một cách để
giải quyết các tuyên bố pháp lư của Việt Nam
đối với chủ quyền, quyền tài phán với
tài nguyên biển và đáy biển trong Vùng đặc
quyền Kinh tế và thềm lục địa.
Cụm
từ ''hành động cụ thể'' Trung Quốc dùng
cũng có nghĩa là Việt Nam không nên đưa ra
những tuyên bố công khai về chủ quyền không
thể chối căi của họ đối với các
thực thể ở vùng Biển Đông. Nói một cách
khác, Trung Quốc nói Hà Nội nên chấp nhận các tuyên
bố chủ quyền của Trung Quốc, bằng cách
kiềm chế các cuộc đối đầu và kiềm
chế việc đưa ra các tuyên bố công khai về
chủ quyền mà Việt Nam nói là không thể chối căi
của họ.
Máy của bạn không hỗ trợ nghe xem
BBC:
Ông
nghĩ chính phủ Việt Nam nên làm ǵ trong việc chính
thức lên tiếng về vụ băi Tư Chính, cũng
như việc ra chỉ thị cho truyền thông Việt Nam,
nhất là trong bối cảnh sự kiện này đă được
thảo luận rộng răi trên các phương tiện truyền
thông xă hội, và việc báo chí VN không đưa tin, tự
nó cũng là một vấn đề đang
được bàn căi?
GS
Carl Thayer: Trước tiên, người phát ngôn của Bộ
Ngoại giao Việt Nam nên ban hành một tuyên bố chi
tiết về những ǵ đă thực sự diễn ra
ở Biển Đông kể từ ngày 3/7 khi một tàu
khảo sát của Trung Quốc bắt đầu hoạt
động và làm rơ liệu hoạt động này có
diễn ra trong Vùng đặc quyền kinh tế Việt
Nam (EEZ) hay không. Theo UNCLOS, Trung Quốc không thể thực
hiện các khảo sát thủy văn tại EEZ Việt Nam
mà không có sự cho phép trước của nước này.
Việt
Nam cũng nên cung cấp chi tiết về phản ứng
của ḿnh thông qua các kênh ngoại giao tại Hà Nội và
Bắc Kinh. Có phải Việt Nam đă chính thức
phản đối, nếu vậy, căn cứ pháp lư và
chính trị của sự phản đối là ǵ?
Việt
Nam cũng nên cung cấp chi tiết về những chỉ
thị đă ban hành cho các tàu Cảnh sát biển Việt Nam
trên trạm và những thông điệp họ trao
đổi với Cảnh sát biển Trung Quốc. Việt
Nam cần vạch ra những điều mà họ chủ
trương để giải quyết cuộc đối
đầu đang được đưa tin này một
cách ḥa b́nh; cũng như chi tiết Trung Quốc đă cho
thấy sự sẵn sàng để thảo luận về
vấn đề này chưa.
Việt
Nam nên loại bỏ bất kỳ hạn chế nào
đối với báo chí và truyền thông trong nước
trong việc tường tŕnh chính xác về những
diễn biến đang xảy ra. Các phương tiện
truyền thông nên được tự do liên hệ với
giới chuyên gia trong và ngoài nước để hỏi
quan điểm và ư kiến của họ về vấn
đề nghiêm trọng này. Thật vậy, Việt Nam nên
mời các cơ quan truyền thông nước ngoài lên các tàu
Cảnh sát biển Việt Nam trong khu vực để có
thể chứng kiến tận mắt về những
điều đang xẩy ra từng ngày.
Việt
Nam cũng nên nhắc lại rằng t́nh trạng
đối đầu này chính xác là vấn nạn mà Bộ
quy tắc ứng xử Biển Đông ASEAN-Trung Quốc
được lập ra để ngăn chặn hoặc
giải quyết.
Cuối
cùng, Việt Nam nên kêu gọi các quốc gia trong khu vực
và các thành viên khác của cộng đồng quốc tế
hỗ trợ Việt Nam duy tŕ các quyền của ḿnh theo
UNCLOS.
Trích: BBC
18.07.19
Mục
Thời sự Tạp chí Dân chủ & Phát triển
điện tử:
hay
www.dcvapt.net
Email: dcvapt@gmail.com
Hiệp Hội Dân Chủ và
Phát Triển Việt